Śląscy społecznicy i samorządowcy połączyli siły. Stworzyli regionalną alternatywę dla partii warszawskich. My nie musimy uzgadniać naszej polityki ze stolicą, a samorząd nie jest dla nas trampoliną do kariery w Warszawie. Znamy nasz region i jego mieszkańców. Mamy konkretne propozycje i determinację, by je realizować. Nasz program opiera się na sześciu filarach:
1. Język sukcesu
Zapewnimy naszym dzieciom lepszy start, w ciągu dziesięciu lat tworząc na Śląsku najlepszą ofertę edukacyjną w Polsce. Wprowadzimy do podstawówek dodatkową lekcję angielskiego tygodniowo, zapewnimy naukę w klasach nie większych niż 24 uczniów, uwolnimy dzieci z pierwszych klas podstawówek od ciężaru tornistrów, wydłużając pracę świetlic, w których będą mogły odrobić zadania.
Przyszłością naszego regionu jest nowoczesna edukacja, rozwijająca umiejętność samodzielnego, krytycznego i innowacyjnego myślenia, od którego zaczyna się innowacyjna gospodarka.
Państwo, które poważnie myśli o dołączeniu do przodujących państw zachodnich, musi być gotowe do inwestycji na tym polu. Postulujemy podniesienie wydatków na oświatę do 6% PKB. Jednocześnie stawiamy sobie za cel stworzenie w regionie w ciągu dziesięciu lat najlepszej oferty edukacyjnej w Polsce. Możemy umożliwić naszym dzieciom lepszy start i konkurować skutecznie z innymi regionami, wykorzystując zasoby samorządów lokalnych i wojewódzkiego. Finansowany z obu tych źródeł fundusz powinien pokryć koszty dodatkowych lekcji języków obcych oraz wydłużenia czasu pracy świetlic w szkołach podstawowych, by najmłodsi uczniowie uwolnieni zostali od ciężaru podręczników, a zadania odrabiali w szkole pod okiem pedagogów. Zapewnienie komfortu uczniom i nauczycielom wymaga również ustalenia limitu liczby uczniów w klasie na poziomie 24, a więc o blisko jedną trzecią niższym niż dopuszczany przez ministerstwo.
We współpracy z kuratorium oświaty należy wprowadzić “Pogotowie nauczycielskie” – bazę nauczycieli do obejmowania zastępstw przedmiotowych w celu zapewnienia kontynuacji zajęć z nauczycielem danego przedmiotu przy zaangażowaniu nauczycieli emerytowanych i młodych, jeszcze bez stałych etatów lub z małą ilością godzin.
Dostrzegamy również konieczność rozwoju szkolnictwa zawodowego i techników. Wsparcia wymaga współpraca między szkołami branżowymi a małymi i średnimi przedsiębiorstwami. Należy wykorzystać odbywający się w Katowicach Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw do organizacji targów edukacyjnych, które umożliwią śląskiej młodzieży zapoznanie się z ofertą kształcenia zawodowego. Wzmocnienia wymaga współpraca wyższych uczelni z liceami akademickimi, pożądane jest tworzenie na wyższych uczelniach praktycznych ścieżek przedmiotowych.
Odpowiednio wykształcona społeczność regionalna zapewni powstawanie na Śląsku atrakcyjnych miejsc pracy, a nie tylko montowni samochodów, które stopniowo zajmują w naszej gospodarce miejsce zamykanych kopalń. Skok edukacyjny wymaga zawarcia „Paktu dla edukacji”, angażującego różne szczeble samorządu. Ich współpraca umożliwi udźwignięcie finansowego ciężaru postulowanych zmian. W przypadku wprowadzenia dodatkowej lekcji języka angielskiego tygodniowo w każdej szkole podstawowej w województwie, władze regionalne wydadzą około 11 milionów złotych rocznie, podczas gdy pozostałe 50% wydatków rozłoży się na samorządy gminne.
Odpowiedzialna polityka regionalna wymaga również zmierzenia się z wyzwaniem, jakie stanowią narastające problemy dzieci i młodzieży w zakresie zdrowia psychicznego. Województwo śląskie dzierży niechlubny rekord liczby samobójstw w Polsce. W szkołach musi zostać zapewniona odpowiednia opieka psychologiczno-pedagogiczna.
2. Śródmieście+
Zamiast budowy osiedli na peryferiach zagospodarujemy pustostany w centrach miast, zapewnimy mieszkańcom śródmieść więcej zieleni.
Rewitalizacja to nie tylko duże inwestycje, ale również działania podejmowane przez samych mieszkańców śródmieść i dzielnic w celu zmiany ich najbliższego otoczenia.
Przez dziesięciolecia nasz region postrzegany był jako miejsce ciężkiej, fizycznej pracy, jednak oferujące niski komfort życia. Rola jaką wyznaczono Śląskowi w ramach państwa polskiego niosła ze sobą wiele negatywnych konsekwencji – degradację środowiska naturalnego, dewastację infrastruktury, upadek centrów miast i całych dzielnic. Polityka ta jest po części kontynuowana do dziś, czego wymownym świadectwem jest wynikający z wadliwej ustawy, przyjętej w Warszawie, problem nielegalnego składowania szkodliwych odpadów.
Do momentu uzyskania możliwości stanowienia prawa na szczeblu regionu, Śląska Partia Regionalna będzie wskazywać organom władzy centralnej rozwiązania korzystne dla Śląska i uwzględniające jego specyfikę.
Postulujemy wdrożenie programu Śródmieście+ zamiast Mieszkanie+. Budowa osiedli na peryferiach to gratka dla deweloperów, jednak obciążenie dla gmin, które będą musiały ponieść koszty doprowadzenia infrastruktury. Środki przeznaczane na zapewnienie mieszkań dla młodych ludzi zdecydowanie lepiej wykorzystać na remonty kamienic w podupadłych centrach miast regionu. Na ten cel przeznaczyć należy pieniądze, wykorzystywane dotąd przez samorządy lokalne na finansowanie budowy infrastruktury pod deweloperskie inwestycje. W samych Katowicach znajduje się obecnie około tysiąca pustostanów – w znaczącej części w centrum miasta. Należy przywrócić je na rynek nieruchomości, przy czym mieszkania o dużym metrażu nie mogą być wykorzystywane jako lokale socjalne dla najgorzej sytuowanych, co powoduje narastanie zadłużenia lokatorów wobec miasta (w Katowicach sięga ono 250 milionów złotych).
Przywrócenie śródmieściom ich reprezentacyjnego charakteru wymaga również podniesienia ich estetyki. Oznacza to nie tylko renowację elewacji, do której powinny zachęcać odpisy od podatku od nieruchomości, ale także zapanowanie nad reklamowym chaosem. Sprawdzoną formą ochrony centrów miast przed zalewem estetycznej tandety jest formuła parku kulturowego.
Dla komfortu mieszkańców śródmieść konieczne jest także drastyczne obniżenie poziomu niskiej emisji przez przyłączenie budynków do sieci ciepłowniczej i ograniczenie ruchu kołowego. Należy również systematycznie zwiększać zadrzewienie ulic i placów.
Rewitalizacja to nie tylko duże inwestycje, ale również działania podejmowane przez samych mieszkańców śródmieść i dzielnic w celu zmiany ich najbliższego otoczenia. Należy systematycznie edukować w tym zakresie zainteresowane wspólnoty z wykorzystaniem „Podręcznika mikrorewitalizacji”, opracowanego na zlecenie samorządu wojewódzkiego z inicjatywy samorządowców Śląskiej Partii Regionalnej.
3. Prosto do celu
Warunkiem podniesienia poziomu życia na Śląsku jest usprawnienie transportu publicznego. Jego kręgosłupem musi stać się ponownie kolej – zaniedbywana przez ostatnie ćwierć wieku.
Dążymy do wprowadzenia wspólnego biletu na pociąg, tramwaj i autobus, co możliwe jest od zaraz na obszarze metropolii, której władze powinny współfinansować funkcjonowanie kolei.
Warunkiem podniesienia poziomu życia na Śląsku jest usprawnienie transportu publicznego. Jego kręgosłupem musi stać się ponownie kolej – zaniedbywana przez ostatnie ćwierć wieku. Naszym celem jest przywrócenie połączeń na wyłączonych z ruchu pasażerskiego liniach – w tym na kolejowej obwodnicy GOP czy na linii Bielsko-Biała – Cieszyn. Dążymy do wprowadzenia wspólnego biletu na pociąg, tramwaj i autobus, co możliwe jest od zaraz na obszarze metropolii, której władze powinny współfinansować funkcjonowanie kolei. Podobne rozwiązanie wprowadzić należy w aglomeracji rybnickiej.
Zwiększenie częstotliwości kursów pociągów i ich przywrócenie na wyłączonych z użytkowania liniach wymaga współpracy różnych szczebli samorządu. Na szczeblu wojewódzkim należy wprowadzić program współfinansowania nowych połączeń w wysokości 33% kosztów na obszarze metropolii (pozostałą kwotę powinny wnieść metropolia i zainteresowane gminy) oraz 50% poza metropolią.
4. Wygrany los
Zapobieganie reprodukcji wykluczenia społecznego w kolejnych pokoleniach jest inwestycją, która pozwoli w przyszłości uniknąć ponoszenia zdecydowanie większych kosztów.
Zapobieganie reprodukcji wykluczenia społecznego w kolejnych pokoleniach jest inwestycją, która pozwoli w przyszłości uniknąć ponoszenia zdecydowanie większych kosztów.
Do kosztów przemian gospodarczych ostatnich dziesięcioleci należy społeczne wykluczenie całych grup naszej regionalnej wspólnoty. Wysiłek samorządów powinien skupić się na pomocy najmłodszym ofiarom tego zjawiska. W tym celu muszą zostać wykorzystane publiczne pieniądze inwestowane w sport i kulturę. Kluby sportowe i instytucje kultury należy włączyć do aktywnego przeciwdziałania społecznemu wykluczeniu dzieci i młodzieży.
Środki przeznaczyć trzeba nie na szkolenie wyczynowców, lecz na podniesienie ogólnej sprawności dzieci i młodzieży, zwłaszcza z rodzin zagrożonych wykluczeniem. Na poziomie województwa i gmin wprowadzić należy program wsparcia dla klubów, które podejmują się tych ważnych społecznie zadań. Dzieci i młodzież objęta działaniami ośrodków pomocy społecznej otrzyma także bon na kulturę, umożliwiający nieodpłatne korzystanie z oferty samorządowych instytucji kultury oraz, w przypadku miejscowości oddalonych od tych instytucji, bezpłatny dojazd środkami transportu publicznego.
Zapobieganie reprodukcji wykluczenia społecznego w kolejnych pokoleniach jest inwestycją, która pozwoli w przyszłości uniknąć ponoszenia zdecydowanie większych kosztów.
5. Nakręceni na Śląsk
W ostatnich latach z inicjatywy ŚPR wykonano na zlecenie samorządu wojewódzkiego zakrojone na dużą skalę prace planistyczne, projektując sieć tras rowerowych z wykorzystaniem śladów po zdemontowanych kolejach wąskotorowych i przemysłowych. Koszt realizacji projektu kręgosłupa tej sieci sięga około 200 milionów zł. Będzie to największe przedsięwzięcie tego typu w Polsce. Na poziomie województwa należy utworzyć fundusz, który przeznaczy na ten cel 5 milionów zł rocznie, współfinansując inwestycję z metropolią i gminami. Przyspieszenie prac będzie możliwe w kolejnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej.
6. Siła tożsamości
Na poziomie wojewódzkim niezbędne jest uruchomienie programu wsparcia kultury śląskiej, z którego sfinansowana zostanie m.in. kodyfikacja śląskiego.
Na poziomie wojewódzkim niezbędne jest uruchomienie programu wsparcia kultury śląskiej, z którego sfinansowana zostanie m.in. kodyfikacja śląskiego.
Państwo, w którym każdy płaci podatki bez względu na narodowość czy pochodzenie, zobowiązane jest stworzyć optymalne warunki dla zachowania i rozwoju tożsamości obywateli, ochrony ich kulturowego dziedzictwa, a także językowej odrębności. Doświadczenie wskazuje, że zdaniem większości partii ogólnopolskich i części instytucji państwowych zasada ta nie dotyczy Ślązaków. Mimo masowych deklaracji w dwóch spisach powszechnych, uzyskania poparcia ponad 140 tysięcy obywateli pod projektem ustawy o uznaniu śląskiej mniejszości etnicznej, inicjatyw na rzecz nadania śląskiemu statusu języka regionalnego, władze w Warszawie nie wykonały dotąd żadnego gestu dobrej woli. Tymczasem dialog ze Ślązakami, sumiennie stosującymi się do przepisów polskiego prawa, jest ich obowiązkiem. Śląska Partia Regionalna nie pozwoli o tym zapomnieć. Jesteśmy adwokatami śląskich spraw, ale także sprawy regionów Rzeczypospolitej Polskiej, które mają prawo do zachowania swej specyfiki i do prawdziwego samorządzenia.
Wobec postawy władz centralnych szczególna odpowiedzialność spoczywa na śląskich samorządach. Na poziomie wojewódzkim niezbędne jest uruchomienie programu wsparcia kultury śląskiej, z którego sfinansowana zostanie m.in. kodyfikacja śląskiego. Przy współudziale samorządowców ŚPR rozpoczęte zostało szkolenie nauczycieli edukacji regionalnej w ramach podyplomowych studiów na Uniwersytecie Śląskim. Starania te należy bezwzględnie kontynuować, wprowadzając do szkół edukację regionalną w coraz większym zakresie.